نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Chrysanthemum parthenium (L.) Bernth.، نام فرانسه Matricaire commune و نام انگلیسی آن Feverfew می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بابونه کبیر، بابونه گاوی، اُقحُوان، اُقحُوان کبیر، کرکاش و کرکیش نامیده شده است.

تیره گیاه:

کاسنی Compositae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله، پرشاخه و پربرگ با ساقه‌ای به ارتفاع حدود 60 سانتی‌متر و برگ‌های آن سبز روشن، متناوب و منقسم به قطعات برگچه مانند و دندانه‌دار می‌باشند. گلهایش به صورت گروهی در یک طبقِ مجتمع که اطراف و دور طبق را گل‌های سفید و قسمت وسط آن را به شکل دایره‌ای، گلهای زرد طلایی تشکیل داده است. در ضمن تمام قسمت‌های گیاه معطر می‌باشد.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن بسیار گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها خصوصاً کشورهای آسیایی و اروپایی انتشار دارد. در ایران نیز بیشتر در نواحی استان‌های شمالی، آذربایجان، تبریز و همدان به طور خودرو می‌روید.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

اسانس بسیار قوی شامل نوعی الکل به نام بورنئول یا کامفول، انواع ترپن‌ها و سایر مواد در آن تشخیص داده شده است.  

بخش مورد استفاده:

گل و برگ

نحوه مصرف:

معمولاً گل و برگ را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

آرام‌بخش و ضد سردردهای میگرنی، خردکننده سنگ مثانه و تحلیل برنده ورم رکتوم، مقوی معده و ضد تشنج، تب‌بر و ضد اسپاسم، بازکننده قاعدگی و ضدعفونی کننده، باز کننده گرفتگی‌ها و انسداد مجاری کبد و دهانه عروق، ضد کرم و رقیق کننده خون غلیظ در مثانه، تسکین دهنده سردرد و خواب‌آور، پاک کننده رحم و برطرف کننده ناراحتی‌های زنانه، کاهنده فشار خون و ضد هیستری می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.